Biogram Postaci z tego okresu

Andrzej Kobełka (Kobielka)  

 
 
1. poł. XVII w. - 2. poł. XVII w.
Biogram został opublikowany w latach 1967-1968 w XIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Kobełka (Kobielka) Andrzej (2. poł. XVII w.), chłopski działacz luterański. K. był wójtem w należącej do «państwa» bielskiego części, położonej na pograniczu Śląska i Rzpltej, wsi Komorowice (Biertułtowice, Batzdorf), a może także synem tamtejszego «starego wójta». Dn. 20 XI 1662 r. ożenił się w Komorowicach z Zuzanną Gandorówną, z którą miał w l. 1663–79 przynajmniej pięcioro dzieci. K. pozostawał w bliskich stosunkach z miejscową starszyzną wiejską i miał wielu małopolskich znajomych, począwszy od chłopów z kalwińskiej wsi Kozy, a skończywszy na szlachcicach Janie i Jakubie Witkowskich z Hałcnowa, którzy trzymali do chrztu jego córki. Po 28 V 1679 r. wiadomości o K-ce nikną (mimo poszukiwań w archiwach Cieszyna i Budapesztu).

Zamieszkałe częściowo przez kolonistów niemieckich Komorowice stały się w siedemdziesiątych latach XVII w. ośrodkiem oporu przeciwko kontrreformacji reprezentowanej przez miejscowego proboszcza Wawrzyńca Niewolkowica. Na czele tego ruchu, cieszącego się poparciem mieszczan bielskich i protestanckich dziedziców – Węgrów Szunyoghów – stanął właśnie K. Organizował on w swym domu nabożeństwa i kazania luterańskie, na które schodzili się też chłopi z sąsiednich terenów Śląska i Rzpltej. Nie oddający od dawna mesznego komorowiczanie zdecydowali się zapewne za sprawą K-a, na radykalny krok – próbę (nieudaną) zmycia poprzez zmianę koryta rzeki Białej swego kościoła parafialnego (dziś ten zabytkowy kościół drewniany stoi na Woli Justowskiej pod Krakowem). Niewolkowic od r. 1673 interweniował przeciwko nieposłusznym parafianom u dziedzica Juliusza Szunyogha i u magistratu bielskiego, ale mimo poparcia biskupa krakowskiego i starosty cieszyńskiego niczego nie uzyskał. Dopiero w r. 1676, gdy dziedzic Bielska zmarł, a Niewolkowic zainteresował sprawą poprzez jezuitów cieszyńskich samego cesarza, kontrreformacja w Komorowicach zwyciężyła.

 

Karasek-Langer A., Strzygowski E., Sagen der Beskidendeutschen, Plauen im Vogtland 1930 s. 201; Michejda K., Dzieje Kościoła ewangelickiego w księstwie cieszyńskim, Cieszyn 1909 s. 71–2; Schmidt A., Reformation und Gegenreformation in Bielitz und Umgebung, „Jahrbuch der Gesellschaft für die Geschichte des Protestantismus in Oesterreich” R. 28: 1907 s. 200–1; Urban W., Chłopi wobec reformacji w Małopolsce w drugiej połowie XVI w., Kr. 1959; – Materialien zur Geschichte des Protestantismus im Herzogtum Teschen, Wyd. K. Radda, XII Jahresbericht der K. K. Staats-Realschule in Teschen, Cieszyn 1885; – Arch. Kurii Metrop. w Kr.: Acta episcop. 64 k. 51 i in.; Arch. paraf. w Komorowicach: Liber bapt. 1640–76 I passim, 1676–1738 II s. 8.

Wacław Urban

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.